Letrozole là một thuốc ức chế men thơm hóa, có tác dụng ức chế sự chuyển đổi từ androgen sang estrogen, được chỉ định chính trong điều trị ung thư vú. Nhờ tính chất ức chế sản xuất estrogen, letrozole còn được các nhà hỗ trợ sinh sản ứng dụng vào việc kích thích buồng trứng thông qua cơ chế giảm nồng độ estrogen, từ đó ngăn chặn feedback âm lên vùng dưới đồi, khiến cho vùng dưới đồi tiếp tục sản xuất GnRH, kích thích tuyến yên sản xuất FSH, từ đó FSH kích thích sự phát triển của nhiều nang noãn.

Tuy nhiên, kích thích buồng trứng không phải là chỉ định chính quy được nhà sản xuất cũng như cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo do chưa có nghiên cứu nào đủ lớn để đánh giá độ an toàn của letrozole đối với sức khỏe bệnh nhân và trẻ sinh ra đời.

Các nhà nghiên cứu Mỹ thuộc khoa Sản phụ Đại học Florida đã tiến hành một khảo sát về thái độ thực hành lâm sàng của các bác sĩ điều trị thuộc Hội Hỗ trợ sinh sản (SART: Society for Assisted Reproductive Technology) đối với việc sử dụng letrozole để kích thích buồng trứng. Một bảng gồm 13 câu hỏi đã được gởi qua mail cho tổng cộng 993 đối tượng nghiên cứu. Có 335 bản trả lời được gởi về và phân tích đến từ hầu hết các tiểu bang trên toàn nước Mỹ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 77,9% bác sĩ chỉ định letrozole để kích thích buồng trứng. Trong số những người không chỉ định, 32,4% cho biết họ lo ngại về khuyến cáo của FDA, 35,1% hài lòng với các loại thuốc kích thích buồng trứng hiện tại, 25,7% vì cả hai lý do trên và 6,8% cho biết không kê toa vì không có kinh nghiệm sử dụng letrozole. 99,7% bác sĩ biết rằng kích thích buồng trứng không phải là chỉ định chính quy của letrozole. Đối tượng được chỉ định letrozole thường gặp nhất là bệnh nhân bị hội chứng buồng trứng đa nang. 14,9% bác sĩ chỉ định letrozole là phác đồ điều trị đầu tay để gây phóng noãn trước khi dùng clomid, 47,9% sử dụng khi thất bại với clomid và 25,7% sử dụng trong cả hai tình huống trên.

Như vậy, hầu hết các bác sĩ lâm sàng được khảo sát sử dụng letrozole để kích thích buồng trứng mặc cho những cảnh báo của FDA. Ngay cả khi tính luôn những người không trả lời, hơn 25% các bác sĩ cho biết họ thành công khi sử dụng letrozole. Các câu hỏi nghiên cứu liên quan đến liều và các lo ngại lâm sàng khi sử dụng letrozole không xác định được phác đồ liều letrozole tiêu chuẩn nào mặc dù hiện tại rất nhiều bác sĩ lâm sàng quan tâm về vấn đề này.

BS Nguyễn Khánh Linh

Nguồn: An assessment of current clinical attitudes toward letrozole use in reproductive endocrinology practices - American Society for Reproductive Medicine